Roy Frederiks is combinatiefunctionaris Sport voor de Brede School in de gemeente Veldhoven, Noord-Brabant. Hij vertelt over zijn werk en hoe de gemeente Veldhoven werkt aan het verbinden van het primair onderwijs en verschillende diensten in de regio. Ook vertelt hij hoe het project Schooljudo op meerdere vlakken bijzonder effectief en nuttig is geweest.
Veldhoven is een welvarend dorp van zo’n 45.000 inwoners met een rijk verenigingsleven. Ruim 10 jaar geleden is er hier een start gemaakt met de verbreding van het onderwijs volgens het concept van de Brede School, waarbij het primair onderwijs wordt verbonden met diverse diensten en activiteiten om samen één concept te vormen. Alle ingrediënten grijpen in elkaar, versterken elkaar en worden aangeboden in dagarrangementen.
Frederik is als combinatiefunctionaris verantwoordelijk voor het initiëren van diverse sportprojecten op en rond basisscholen.
“De verbredingsaanpak in Veldhoven heeft veel opgeleverd, waaronder drie multifunctionele accommodaties waarin de basisschool samen met een grote hoeveelheid partners onder één dak is ondergebracht. Van kinderopvang tot GGD, en van welzijnswerk tot sport. Doordat alles bij elkaar zit, is onderlinge samenwerking logisch en nodig. Deze samenwerking maakt het mogelijk om leerlingen een doorlopende leerlijn aan te bieden van 07.00-19.00 uur waarbij activiteiten voor leerlingen worden georganiseerd binnen én buiten schooltijd. Dit zijn activiteiten die voor iedereen toegankelijk zijn en waarbij we actief de koppeling maken met sportverenigingen.”
Sportprojecten
Frederiks is als combinatiefunctionaris verantwoordelijk voor het initiëren van diverse sportprojecten op en rond basisscholen, en het zoeken naar sportverenigingen uit de gemeente die de lessen kunnen verzorgen. “De uitvoering van sportlessen wordt door de sportverenigingen zelf gedaan. Ik werk samen met mijn collega’s als combinatiefunctionaris echt aan de organisatorische kant en leg de verbindingen,” legt Roy uit. “We proberen altijd de activiteiten te organiseren op of nabij de school, ook het naschoolse aanbod. De lokale verenigingen die we bij ons programma betrekken komen dan ook naar de school toe. Pas in een laatste fase gaan de kinderen naar de vereniging toe voor de lessen om zo de doorstroom te bevorderen.”
Bij het zoeken en vinden van de juiste activiteiten wordt altijd uitgegaan van de specifieke vraag en de behoefte vanuit de school. “Wij leggen geen projecten bij de school neer, maar gaan altijd met de scholen in gesprek. We stellen hen vragen, zoals “wat wil je?”, “wat heb je nodig?” en “waarbij kunnen we jullie ondersteunen om het gymniveau naar een hoger level te krijgen?”, aldus Roy. “Vaak kom je bij de verschillende scholen wel op vergelijkbare doelen uit, zoals gezondheid, motoriektraining of het verbeteren van omgangsvormen. Als we die doelen in kaart hebben, kijken wij welke projecten er bij passen. Ieder kwartaal gaan we met de schooldirecties om tafel om te kijken wat er past er binnen het curriculum.”
Judo op school
Voor nieuwe activiteiten en initiatieven wordt altijd eerst lokaal gekeken welke verenigingen en organisaties daarin kunnen voorzien. “Komen we daar niet uit, dan zoeken we naar een andere partij om ons met een interventie te ondersteunen,” vertelt Roy. “Zo kregen we vanuit verschillende scholen de vraag om actuele thema’s zoals pesten en groepsdruk aan te pakken. Schooljudo bleek een heel geschikte optie. In samenwerking met schooljudo.nl hebben we vervolgens een judoprogramma voor schookinderen opgezet. Een vereniging uit de buurt biedt judolessen aan voor basisschoolleerlingen van 4 tot en met 12 jaar. De lessen vinden plaats op school, tijdens de reguliere gymlessen van de groepsdocent. Deelnemende kinderen krijgen gedurende 6 weken les op een echte judomat in een echt judopak. In de lessen wordt hard gewerkt aan verschillende waarden, zoals samenwerken, discipline, respect, weerbaarheid, vertrouwen, beheersing, samenwerken, en vooral ook plezier maken. Daarnaast leren de kinderen veilig vallen. Zo draagt het programma bij aan zowel de sociaal/mentale als de fysieke ontwikkeling van een kind. Als afsluiting van de lessenreeks en als zetje naar de naschoolse lessen vindt er een afsluitende clinic plaats van een topjudoka. Een sport die prima past bij de jongere kinderen uit groep 3 en 4 en waarbij deze sociale thema’s erg goed terugkomen.”
Bij het inzetten van een dergelijke interventie wordt nog wel eens gedacht dat de interventie-eigenaar de organisatie van de activiteiten geheel overneemt. Roy ziet dat absoluut niet zo: “Mijn ervaring is dat het gewoon een win-win situatie is als je vanuit je lokale positie zélf de contacten legt met de scholen en de verenigingen. Dat je daar zelf als een spin in het web tussen zit. De contacten zijn kort en je krijgt veel sneller iets geregeld dan iemand van buitenaf die iets komt wegzetten. Dus gebruik de interventie en de organisatie die erachter zit, maar de onderdelen die je zelf kunt doen, moet je ook vooral zelf doen! Dan heeft het ook de langste levensduur. Als we alles lokaal altijd alleen maar los inkopen, dan is dat misschien wel makkelijk, maar als het geld op is, is het klaar.”
Resultaten
Uit evaluaties van het programma blijkt dat zowel kinderen als leerkrachten de judo-lessen als zeer waardevol ervaren. Het biedt leerkrachten de kans hun groep op een andere manier bezig te zien. Doordat het judo-aanbod aansluit bij thema’s als groepsvorming, groepsdruk en omgangsvormen, maakt het op veel scholen deel uit van een groter project rondom deze onderwerpen. Voor de kinderen is het heel verfrissend om tijdens de gymles met een andere sport bezig te zijn. Judo leent zich prima om aandacht te besteden aan regels en respect. Maar ook de motorische vaardigheden, zoals vallen en rollen worden volop geoefend. En uiteindelijk is het ook gewoon leuk om te mogen stoeien.
Auteurs: Jon en Thom Roozenbeek
